Gisteren las ik een artikel geschreven door Lennard van Gelder van Integrip, waarin hij dringend oproept te stoppen met lob-lesjes. Lees hier het artikel en de reacties daarop.
Ik besloot een tegenreactie te geven middels een eigen artikel, geschreven aan Lennard.
“Beste Lennard,
Ik heb je betoog aandachtig gelezen en de commentaren die daarop volgden.
Persoonlijk komt jouw stelling – of misschien zelfs wel een dringende oproep aan het onderwijs, om te stoppen met ‘loopbaanlesjes’ – op mij nogal zwart-wit over. Ik denk dat je daarin voorbij gaat aan de waarde die een loopbaanles kan toevoegen aan de ontwikkeling naar Loopbaangericht Onderwijs en het plezier en nut die een leerling / student / docent / mentor / coach / etc. daaraan kan beleven.”
Iedere student regisseur eigen loopbaan
In een aantal dingen die je schrijft kan ik mij volledig vinden en is een boodschap die ook ik (en mijn bedrijf; ImpactYou) dagelijks uitdraag. Net als jij begeef ik mij fulltime in het onderwijs en richt ik mij op LOB. Wij doen er alles aan om tools, ondersteuning, training, advies en oplossingen aan te dragen die daadwerkelijk bijdragen aan de ontwikkeling naar Loopbaangericht Onderwijs. Maar vooral onderwijs dat aansluiting vindt bij de behoefte en leefwereld van leerling/student en docent. Onderwijs waar de leerling/student leert de regie te nemen over zijn/haar eigen leven (waar Loopbaan een onderdeel van uitmaakt), nu én met oog op de toekomst. Onderwijs waar de docent zich prettig voelt als coach en zelfvertrouwen ervaart bij het stimuleren van loopbaangesprekken; individueel en klassikaal. Onderwijs waarin mensen elkaar écht ontmoeten en er gesprekken plaatsvinden over onderwerpen die er toe doen in het leven.
Zelf voor de klas
Ik ga zelfs nog een stap verder. Ik ben zelf lessen gaan geven en ontwikkelen (en doe dit nog wekelijks) om te blijven toetsen en ervaren hoe leerlingen/studenten, docenten en eigenlijk alle betrokkenen (denk aan onderwijskundigen, opleidingsmanagers, ouders, bedrijfsleven, etc.) geholpen zijn met de producten en diensten die wij leveren ter ondersteuning. Maar ook of we daadwerkelijk stapsgewijs via deze route onderweg zijn naar vakoverstijgend, Loopbaangericht Onderwijs waar de leerling/student zelf de regie heeft. Daardoor heb ik alle belangen tot in de kern leren kennen, zelf in de praktijk mogen ervaren, ben ik op de hoogte van wat hierover geschreven wordt, en ben ik bekend met de verschillende soorten tools en hulpmiddelen die er geboden worden.
Stip aan de horizon
De stip aan de horizon, zo noem ik het, waar het onderwijs volledig loopbaangericht wordt aangeboden, is waanzinnig mooi en daar droom ik iedere dag van. Ik zie alleen wel dat de weg ernaar toe de nodige complexiteit met zich meeneemt. Welke tool, bevlogen betoog, methode, of platform je ook aanbiedt, je mag nooit voorbij gaan aan het feit dat de docent voor die klas staat (en naast de leerling/student). En in die setting – en dat kan best zo’n lesje zijn waar je over schrijft – kunnen ontzettend waardevolle inzichten opgedaan worden, samen met de klas, soms zelfs in 30 à 45 minuten per week. Denk ook bijvoorbeeld aan hoe het bijdraagt aan een positieve groepsdynamiek, binding met elkaar, en het ervaren van alle openheid en veiligheid waarmee er gesproken mag worden over persoonlijke dingen (de dingen die onder de oppervlakte leven).
Alles wat aandacht krijgt groeit
De docent kan best een beetje hulp gebruiken, dat merken wij. Een methode (wij noemen het liever een gereedschapskist of toolbox) kan het verschil maken tussen wel/geen weerstand naar LOB, wel/geen positieve ervaringen met LOB, brengt rust, inspireert, motiveert, ontzorgt, biedt structuur en geeft handvatten. Van daaruit ontstaat vanzelf de vraag naar hoe het verder een plek kan krijgen, hoe het geborgd kan worden, een vraag naar training/begeleiding, en een open houding naar verdere ontwikkelingen richting Loopbaangericht Onderwijs. Daarbij is het (gratis) aanbod op het gebied van LOB en alles wat erover gezegd en geschreven wordt zo groot, dat docenten/mentoren soms door de bomen het bos niet meer zien. Structurele loopbaanlessen met ondersteuning van een programma dat de basis legt, maakt Loopbaan overzichtelijk en toegankelijk voor iedereen die bereid is het een kans te geven.
“Beetje van jezelf, beetje van Maggi.”
Andere kijk op LOB-methodes
Misschien moeten we leren anders naar LOB-methodes te kijken en de toepassing ervan. Het is altijd een kwestie van en-en, waarbij de docent/mentor zijn of haar leerlingen/studenten het allerbeste kent en zelf bepaalt hoe om te gaan met de gereedschappen die er geboden worden. Een timmerman heeft immers ook moeten leren timmeren en in dat proces weleens een plankje mis geslagen. Het hoeft niet ineens allemaal perfect te gaan, en we hoeven ook niet pas te beginnen als volledige professionalisatie en integratie plaats heeft gevonden. Gisteren nog hoorde ik waanzinnige voorbeelden van loopbaanlessen die er met behulp van onze ‘methode’ worden gegeven en de manier waarop iedere docent/mentor daar een eigen draai aan heeft gegeven. “Beetje van jezelf, beetje van Maggi”, zei van een van de docenten, wat ik sprekend vind voor de manier waarop er met LOB-methodes en lessen zou moeten worden omgegaan.
Onder druk wordt alles vloeibaar
Sinds Loopbaan een plek op het rooster heeft gekregen, krijgt het eindelijk structureel de aandacht die het verdient. Met het wettelijk kader voor Loopbaan, de kamerbrieven en alle andere druk die erop gezet wordt komt er eindelijk iets in beweging binnen de school. Onder druk wordt alles vloeibaar en zo worden nu de eerste stappen gezet. Hele concrete, praktische stappen, waarbij docenten en studenten samen aandacht geven aan Loopbaan. En zo is de zoektocht begonnen.
Waarde van loopbaanlessen
Wanneer je deze lessen zou afschaffen voorzie ik dat Loopbaan weer naar de achtergrond verdwijnt, het niet de prioriteit krijgt die het verdient en de structurele aandacht die het vereist. Het succes zit in het verbinden van iedere (kleine) stap richting Loopbaangericht Onderwijs. Structurele Loopbaanlessen waarin specifieke onderdelen en thema’s van Loopbaan worden besproken en onderzocht kunnen daar, indien ‘goed’ gegeven, een enorme bijdrage aan leveren. Dat zie ik iedere dag, zowel bij de lessen die wij verzorgen, als de scholen waar wij mee samenwerken en Route LOB inzetten als basis voor de Loopbaanlessen.
Wat mij betreft dus niet ‘of-of’, maar ‘en-en’, en daar horen Loopbaanlessen en ‘LOB-methodes’ gewoon bij.
Hartelijke groet, Kirsten Mauer