Als mentor/coach ben ik geïnteresseerd in tools die mijn lessen kunnen versterken. Leerlingen komen in mijn ogen tot leren als er een leeromgeving wordt gecreëerd waarin er wordt afgewisseld met tools en verwerkingsmogelijkheden. Er zouden wat mij betreft verschillende werkvormen moeten worden aangeboden die leerlingen telkens op een andere manier aan het denken zet. Werkvormen waarbij leerlingen lezen, ervaren, delen en pitchen. In dit artikel wil ik jullie meenemen in mijn reis die ik heb doorlopen bij het inzetten van ExpeditieMe, een LOB methode voor het VO die ik als coachtool heb ingezet tijdens mijn lessen.
Wat is ExpeditieMe?
ExpeditieMe is een volledig doorlopende LOB-leerlijn van vmbo jaar 1 t/m 4 in één boek. Door de volledige leerlijn aan te bieden in één boek ontstaat er ruimte voor maatwerk en kunnen leerlingen terugblikken en vooruitblikken. Met ExpeditieMe gaan leerlingen op Expeditie en geven leerlingen hun eigen loopbaan vorm. Stap voor stap en fase voor fase werken ze aan belangrijke vaardigheden die ze hun leven lang nodig zullen hebben. Aan het eind van deze expeditie hebben leerlingen een beeld van wie ze zijn, wat ze kunnen en welke doelen ze willen bereiken.
Hoe heb ik ExpeditieMe ingezet?
Het lesmateriaal van ExpeditieMe bestaat uit 27 lessen die verder verdeeld kunnen worden over deellessen. Bij alle lessen kun je in één oogopslag zien aan welke loopbaancompetenties wordt gewerkt, handig om zo je les te laten aansluiten op je behoeftes en onderwijsdoelen. Omdat ik in januari altijd start met het formuleren van doelen en het maken van een ‘nieuwe start’ heb ik ervoor gekozen om een les over ‘mindset’ en ‘doelen stellen’ te gebruiken uit ExpeditieMe. Het boek sluit hier goed op aan, ik check de inhoudsopgave, en kies lessen uit die passen bij het thema dat ik wil inzetten.
Hoe bouw ik een les met ExpeditieMe als coachtool?
Het is voor mij belangrijk dat leerlingen leren via verschillende verwerkingsmogelijkheden. In mijn eerste twee coachlessen van januari heb ik aandacht besteed aan het onderwerp mindset. In deze lessen wilde ik bereiken dat leerlingen de termen growth en fixed mindset in eigen woorden konden uitleggen. Verder vond ik het belangrijk dat leerlingen eigen voorbeelden van een growth en fixed mindset konden benoemen en dit vervolgens zouden kunnen omzetten naar overtuigingen.
Een online les vormgeven vraagt net een andere insteek dan een fysieke les. Met name je werkvormen, verwerkingsmogelijkheden en de interactie met je leerlingen vormen een aandachtspunt. Om mijn les vorm te geven heb ik de les mindset uit ExpediteMe als uitgangspunt genomen. Daarnaast heb ik het canvas online lesontwerp (van de ImpactYou Academy) gebruikt om te checken of alle ingrediënten voor een actieve online les aanwezig waren. Check!
Voorkennis activeren vormde het startpunt van de eerste les. Hier heb ik de aandachtstrekker uit de ExpeditieMe les voor gebruikt. Namelijk stellingen over een mindset zoals bijvoorbeeld ‘Wat iemand kan staat voor altijd vast’. Om snel antwoorden van alle leerlingen te verzamelen en zo de betrokkenheid te vergroten, heb ik een pol aangemaakt in Google Meet, dit kan ook in alle andere online gespreksomgevingen.
Nadat de voorkennis was geactiveerd zijn we aan de slag gegaan met de term mindset. Wat houdt deze term in? En waarom passen hier de termen growth en fixed mindset bij? Leerlingen hebben hier op papier zelf een mindmap bij gemaakt en deze vervolgens via hun camera aan mij laten zien. Hier heb ik enkele verdiepende vragen over gesteld.
Om de eerste les af te sluiten heb ik leerlingen een exit-ticket laten invullen en huiswerk meegegeven. Via deze twee verwerkingsmogelijkheden heb ik gecheckt of leerlingen de lesstof hebben begrepen. In het exit-ticket had ik namelijk een Youtube-filmpje over verschillende soorten mindsets verwerkt waarbij leerlingen vragen hebben beantwoord. Daarnaast heb ik de spreekwoorden opdracht uit ExpeditieMe gebruikt als huiswerkopdracht. De ExpeditieMe methode heeft een werkblad ingesloten waarbij verschillende spreekwoorden worden afgebeeld. Taak van de leerling: de betekenis van de spreekwoorden achterhalen en categoriseren naar growth of een fixed mindset.
In de tweede online les heb ik met leerlingen de lesstof van de vorige les herhaald door de spreekwoorden-opdracht te bespreken. Dit heb ik gedaan door de werkvorm denken/delen/uitwisselen toe te passen. Eerst zelf antwoorden noteren, dan overleggen met een maatje en vervolgens de antwoorden met de hele groep bespreken. Top, de kern was duidelijk. Leerlingen kenden de termen mindset, growth mindset en fixed mindset. Ook konden alle leerlingen eigen voorbeelden benoemen.
Tijd voor de volgende stap, welke overtuigingen hebben leerlingen van zichzelf? Om dit uit te diepen heb ik eerst mijn eigen overtuigingen gedeeld met de vraag aan de leerlingen: bij welke mindset sluit deze overtuiging aan? Vervolgens hebben de leerlingen hun eigen overtuigingen gedeeld in een padlet. Super tof om te zien dat veel leerlingen heel goed van zichzelf weten wat hun eigen struikelblokken zijn! Niet voor iedere leerling was het gemakkelijk om eigen overtuigingen op te stellen. Daarom heb ik de leerlingen ook een huiswerkopdracht meegegeven, ze gaan met hun ouders in gesprek om de eigen overtuigingen boven water te krijgen.
Volgende week ga ik verder met de lessen uit ExpeditieMe. Ik maak de lessenserie over mindset af en ga door met de les over het stellen van doelen. Maar ik start natuurlijk met het bespreken van de huiswerkopdracht… Ik ben benieuwd naar de reacties van ouders en de overtuigingen die boven tafel zijn gekomen!
Medio volgende week deel ik een nieuw artikel met daarin tips over het betrekken van ouders bij het leerproces. Ook laat ik jullie weten hoe ik ExpeditieMe en andere online tools verder ga inzetten tijdens mijn online LOB lessen.
To be continued!
Sjoerd Bongaerts is gastblogger en onderwijsadviseur bij impactyou.nl en Docent economie, projectonderwijs bij het Blariacumcollege. Daarnaast is hij eigenaar van Young Talent Coach; www.youngtalentcoach.com. Hij helpt jongeren de beste te worden in het maken van belangrijke loopbaankeuzes door hun talent te prikkelen.